Orpheus, Homerus'un (İlyada ve Odysseia) ilham perisi olan Calliope' nin oğluydu. Öylesine yetenekliydi ki yeryüzünde onun kadar güzel lir çalan müzisyen yokmuş. Orpheus lirini çaldığında müziğinin büyüsüne kapılmayan hiçbir canlı bulunmazmış. Orpheus güzelliğiyle nam salan orman perisi Euridice' ye aşık olmuş ve onunla evlenmiş. Eşine sonsuz aşkla bağlıydı ki lirinden dökülen melodileri duyan ağaçlar çiçek açar, rüzgarlar esmezmiş. Antik Yunan kültüründe bu kadar çok mutlu olunduğunda mutlaka kötü birşey olacağına inanılırmış. (Orpheus and Euridice - Nicolas Poussin) Euridice bahçesinde meyve toplarken bir satyr onun güzelliğiyle kendinden geçip ve ona saldırmış. Korkuyla satyrdan kaçan Euridice zehirli yılanların olduğu çukura düşmüş ve ısırılmış. Orpheus onu bulduğunda peri artık ölmüştür. Orpheus eşinin öldüğünü kabul edememiştir. Orpheus eşine okadar çok aşıktır ki Hades' e inip onu geri getirmeye karar verir. Gece gündüz demeden yürüyüp bir mağaraya ulaşır. Mağaradaki bilge periye hikayesini anlatıp yeraltına gidecek yolu sorar. Mağaranın arkasındaki tünelden Styx nehrine ulaşır. Charon'la karşılaşan Orpheus' un büyülü liriyle çaldığı ağıt o kadar hüzünlüdür ki gözleri yaşlı ruhlar kayığa binmesi için ona yer açar. Müziğin etkisiyle Charon, onun sandala binmesine izin verir. (Orpheus - Franz Von Stuck) Orpheus, Styx nehrini geçip Hades' in kapısındaki bekçi Cerberus' la karşılaşmış. Cerberus onun kapıdan geçmesine izin vermez çünkü yeraltına inen ruhlar sonsuza dek oradan çıkamaz ve hapsolurmuş. Orpheus, acısını Cerberus' la paylaşıp hüzünlü şarkısını onun için çalar, büyülü ezgilerle vahşi Cerberus sakinleştirmiş ve onun kapıdan geçmesini sağlamış. Orpheus Ölüler Diyarı' nda Tanrı Hades' i bulana dek yürümeye devam etmiş. Orpheus' u gören ölüler onun Tartares' e mi yoksa Elysium' a mı gideceğini merak edip onu takip etmişler. Etrafı ölülerle dolu olan Orpheus' u gören Hades sinirlenerek neden burada olduğunu haykırmış. Orpheus lirini çalarak keder dolu ağıdıyla Hades' e neden geldiğini anlatır. (Orpheus Hades' te - Pierre Arnedee Marcel Beronneau) Bir tanrı olan Hades onun yeraltında olma sebebini attığı ilk adımdan dahi bilir fakat ilk kez aşkın gücünü Orpheus' un müziğinde hissetmiştir. Ölüler Diyarı'nın Tanrısı Hades ağıttan o kadar çok etkilenmiş ki Orpheus' un eşinin özgürlüğüne bir şartla şans tanımış. Orpheus Hades' ten ayrılırken Euridice ardından gelecek, yeryüzüne çıkana dek eşine dönüp bakmayacaktır. Orpheus yeryüzüne doğru yürüdükçe içindeki şüphe onu sarar ve daha fazla dayanamayıp eşine dönüp bakar. Rodin'e ait olan "Orpheus ve Euridice" eseri bize o anı yaşatır. (Orpheus ve Euridice - Auguste Rodin )
Euridice ile göz göze geldiğinde tamamen onu kaybeder, eşi hızla gözden kaybolur ve yeniden Hades' e hapsolur. Orpheus bir kez daha eşini kaybetmeye dayanamaz ve onu bir daha göremeyeceğini çaresizce kabul eder. Euridice'nin mezarında ona liriyle ağıtlar yakar. Hiç bitmeyecek bir acı yüreğini sarmaktadır. Müziğinin tesirindeki Dionysos' a tapan kadınlar Orpheus' aşklarını sunarlar fakat o onları reddeder, eşi Euridice'ye aşıktır. Buna dayanamayan kadınlar Orpheus'u öldürüp parçalar ve başını nehre fırlatırlar. Orpheus'un cesedini bulan periler onu gömüp lirini gökyüzündeki yıldızlar arasına yerleştirirler (Lyra). Kaynaklar: Yunan Mitleri (Robert Graves) http://www.dr.com.tr/kitap/yunan-mitleri/robert-grav%C3%AAs/din-mitoloji/mitoloji-efsane/urunno=0000000162959 Sanatın Tüm Öyküsü (Stephen Farthing) http://www.dr.com.tr/kitap/sanatin-tum-oykusu/stephen-farthing/sanat-tasarim/sanat-tarihi-ve-kurami/urunno=0000000429630 Wikipedia Yunan Mitleri (Robert Graves) http://www.dr.com.tr/kitap/yunan-mitleri/robert-grav%C3%AAs/din-mitoloji/mitoloji-efsane/urunno=0000000162959 Sanatın Tüm Öyküsü (Stephen Farthing) http://www.dr.com.tr/kitap/sanatin-tum-oykusu/stephen-farthing/sanat-tasarim/sanat-tarihi-ve-kurami/urunno=0000000429630 Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/The_Rape_of_Proserpina
1 Comment
Nusret Alperen
4/17/2020 06:25:17 am
Sayın,
Reply
Leave a Reply. |